نویسندگان
1 کارشناس ارشد مهندسی منابع آب، دانشگاه بیرجند
2 استادیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه بیرجند
چکیده
استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی به منظور تعیین وضعیت آبدهی آبخوان در سال‌های اخیر افزایش یافته است. هم‌اکنون بسیاری از آبخوان های کشور و من‌جمله آبخوان دشت گناباد با افت مستمر سطح آب ایستابی و کاهش کمی و کیفی آب سفره آن‌ها مواجه است که از نتایج آن کاهش آبدهی قنوات منطقه است. از این‌رو، در اﻳـﻦ ﭘـﮋوﻫﺶ ﺳـﻌﻲ ﺷـﺪه ﺗـﺎ ﺑـﺎ ﺗﻠﻔﻴـﻖ ﺳﻴﺴـﺘﻢ اﻃﻼﻋـﺎت ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ و ﺳﻴﺴتمﻫﺎی تصمیم‌گیری ﭼﻨــﺪﻣﻌﻴﺎره، مناسب‌ترین عرصه‌ها ﺑــﺮای اﺟﺮای طرح های تغذیه مصنوعی درآبخوان دﺷــﺖ ﮔناباد به منظور افزایش آبدهی قنوات ﺷﻨﺎﺳــﺎﻳﻲ ﺷــﻮﻧﺪ. ﺑــﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈـﻮر، اﺑﺘــﺪا داده‌های شش پارامتر ﺗﺄﺛﻴﺮﮔــﺬار ﺷـﻴﺐ حوضه، ﻛﻴﻔﻴــﺖ آب، ﺿــﺨﺎﻣﺖ آﺑﺮﻓــﺖ، ﻛــﺎرﺑﺮی اراﺿــﻲ، سیل‌خیزی و نفوذپذیری ﻣﻨﻄﻘــﻪ ﻣــﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌــﻪ، در ﻣﺤــﻴﻂ GIS آماده‌سازی و تعیینﮔﺮدﻳﺪ و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش سلسله مراتبی (AHP) و ﻣﻘﺎﻳﺴـﻪ زوﺟـﻲ ﺑـﻪ ﺗﺮﺗﻴـﺐ وزن ﻫـﺮ ﻣﻌﻴـﺎر و زیرمعیار در نرم‌افزار Expert choiceﻣﺤﺎﺳــﺒﻪ ﺷــﺪ. ﺳــﭙﺲ ﺑــﺎ اﺳــﺘﻔﺎده از ﺗﻮاﺑــﻊ ﺗﺤﻠﻴﻠــﻲ GIS، ﻛــﻞ ﻣﺤــﺪوده ﺑــﺮای ﻫــﺮ ﻳــﻚ از ﻣﻌﻴﺎرﻫــﺎی تعیین‌شده پهنه‌بندی و ﻧﻘﺸــﻪ ﻧﻬــﺎﻳﻲ با سه منطقه تغذیه نامناسب، متوسط و مناسب ﺗﻬﻴــﻪ ﺷــﺪ. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می‌دهد مناطق غربی آبخوان، مکان مناسبی برای انجام طرح تغذیه مصنوعی است که حدود نیمی از قنوات موجود در این محدوده قرار می‌گیرد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Determination of suitable areas for artificial recharge to increasing qanat discharge in Gonabad aquifer
نویسندگان [English]
- Mojtaba Hassanpour 1
- Hossien Khozaymehnejad 2
1 MSC. Water resources engineering, University of Birjand
2 Assistant Professor ofScinces andWater Engineering Dept. of, University of Birjand
چکیده [English]
Use of GIS in estimation of the status of aquifer has increased in recent years. Currently, many aquifers in the country, including the Gonabad aquifer, have faced a continuous reduction of trend in groundwater levels and the quantitative and qualitative reduction of their water, which results, reduction in the Qanat discharge and qwality. Therefore, this research was attempted to integrate GIS and multi-criteria decision-making systems, to identify the best area zone for artificial recharge project to increase the discharge rate. For this purpose, the data of six effective parameters contains slope, water quality, aquifer thickness, land use, flood and permeability of the case study area were prepared in GIS environment. Then were calculated by the use of AHP method and with a Paired comparison the weigths and sub weight of each criteri Expertchoice software. The total area designated for each of the criteria and final map with the three regions poor nutrition, appropriate medium were prepared bye the use of the GIS. The results of this study showed that the western part of the aquifer is a suitable place for artificial recharges which is abouts for half of existing Ghanats in this area.
کلیدواژه‌ها [English]
- Artificial recharge
- Navigation tools analytical methods
- GIS
- Qanat
)