نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• الهام یوسفی روبیات ¹
• امیر خزاعی ²
• فاطمه صحراگرد ³

¹ استادیار گروه محیط زیست دانشگاه بیرجند

² کارشناسی ارشد هیدرو انفرماتیک، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند

³ کارشناسی ارشد ارزیابی و آمایش سرزمین، گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه بیرجند

چکیده

افت سطح آبخوان‌ها به دلیل برداشت بی‌رویه و کاهش بارندگی، منابع آبی مناطق خشک و نیمه‌خشک را تهدید می‌کند. رواناب، عامل کلیدی در تغذیه آبخوان‌ها، مدیریت منابع آب و پیش‌بینی سیلاب‌هاست. در این مناطق، تغییرات بارندگی و ویژگی‌های سطحی خاک تأثیر بسزایی بر رواناب و منابع آب دارند. ارزیابی دقیق رواناب برای مدیریت سیلاب، بهینه‌سازی استفاده از اراضی و برنامه‌ریزی منابع آب ضروری است. در این تحقیق، از مدل SCS-CN برای ارزیابی رواناب با استفاده از گوگل ارث انجین در حوزه آبخیز بیرجند استفاده شده است. مدل SCS-CN با استفاده از داده‌های بافت خاک، کاربری اراضی، گروه‌های هیدرولوژیکی خاک و بارش ماهواره‌ای، میزان رواناب دشت بیرجند را برآورد کرده است. نتایج نشان می‌دهد که چهار نوع بافت خاک در منطقه وجود دارد که مستقیماً بر مقدار رواناب تأثیر می‌گذارند. تحلیل داده‌ها نشان داد که 27٪ منطقه رواناب بسیار کم (0-6 میلی‌متر) و 28٪ رواناب کم (6-12 میلی‌متر) دارد، درحالی‌که 25٪ دارای رواناب متوسط (12-20 میلی‌متر)، 13٪ رواناب زیاد (20-30 میلی‌متر) و 7٪ رواناب بسیار زیاد (30-51 میلی‌متر) است. بیشترین رواناب در نواحی شمال شرقی و مرکزی حوضه مشاهده شد که به بارش‌های شدیدتر و نفوذپذیری کمتر خاک مرتبط است. در مقابل، نواحی جنوب غربی، به دلیل نفوذپذیری بالای خاک و پوشش گیاهی بیشتر، کمترین رواناب را دارد. این تحقیق می‌تواند مبنای علمی مؤثری برای مدیریت منابع آب و پیش‌بینی سیلاب‌ها در مناطق مشابه باشد.

کلیدواژه‌ها

• شماره منحنی (SCS-CN)
• سیلاب
• منابع آب
• داده‌های ماهواره‌ای
• دشت بیرجند

موضوعات

• آبخوان وقنات

عنوان مقاله [English]

Calculating runoff in Google Earth Engine using the curve number method (Case study: Birjand Plain)

نویسندگان [English]

• Elham Yousefi ¹
• Amir Khazai ²
• , Fateme sahragard ³

¹ Assistant professor, Department of Environmental Engineering ,Faculty of Natural Resources and Environment,, University of Birjand, Birjand, Iran.

² MSc in Hydroinformatics, Department of Water Science and Engineering, Faculty of Agriculture, University of Birjand

³ MSc in Land use planning, Department of Environment, Faculty of Natural Resources and Environment, University of Birjand

چکیده [English]

Aquifer depletion due to excessive extraction and reduced rainfall threatens water resources in arid and semi-arid regions. Runoff is a key factor in aquifer recharge, water resource management, and flood prediction. In these regions, changes in rainfall and soil surface characteristics have a significant impact on runoff and water resources. Accurate runoff assessment is essential for flood management, land use optimization, and water resource planning. In this study, the SCS-CN model was used to assess runoff using Google Earth Engine in the Birjand watershed. The SCS-CN model estimated the runoff amount of the Birjand plain using soil texture, land use, soil hydrological groups, and satellite precipitation data. The results show that there are four types of soil textures in the region that directly affect the amount of runoff. Data analysis showed that 27% of the area has very low runoff (0-6 mm) and 28% has low runoff (6-12 mm), while 25% has moderate runoff (12-20 mm), 13% has high runoff (20-30 mm) and 7% has very high runoff (30-51 mm). The highest runoff was observed in the northeastern and central areas of the basin, which is related to more intense rainfall and lower soil permeability. In contrast, the southwestern areas, due to high soil permeability and more vegetation, have the lowest runoff. This research can be an effective scientific basis for water resources management and flood forecasting in similar areas.

کلیدواژه‌ها [English]

• Curve Number (SCS-CN)
• Flood
• Water Resources
• Satellite Data
• Birjand Plain