نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری ، گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
2 دانشجوی دکتری، گرایش مهندسی آب و سازه های هیدرولیکی، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تهران، تهران، ایران
3 دانشآموخته کارشناسی ارشد دانشگاه تهران و کارشناس GIS شرکت گاز استان خراسان جنوبی، بیرجند، ایران.
چکیده
پیشبینی پتانسیل آبهای زیرزمینی جهت توسعه و برنامهریزی سیستماتیک منابع آب بسیار حیاتی است. هدف اصلی این تحقیق، توسعه مدلهای یادگیری ماشینی از جمله جنگل تصادفی (RF)، درخت تصمیم (DT) و ماشین بردار پشتیبان (SVM) برای پیشبینی مناطق پتانسیلی آب زیرزمینی در دشت بیرجند است. بنابراین، برای اجرای این مطالعه، دادههای ژئوهیدرولوژیکی مربوط به 37 چاه آب زیرزمینی (شامل تعداد و موقعیت چاهها و سطح آب زیرزمینی) و 17 معیار هیدرولوژی، توپوگرافی، زمینشناسی و محیطی مورد استفاده قرار گرفت. روش انتخاب ویژگی از طریق کمترین مربعات ماشین بردار پشتیبان جهت تعیین معیارهای مؤثر برای بهبود عملکرد الگوریتمهای یادگیری ماشین به کار گرفته شد. در نهایت، نقشههای پیشبینی پتانسیل آب زیرزمینی با استفاده از مدلهای DT، RF و SVM تهیه شدند و عملکرد این مدلها با استفاده از سطح زیر منحنی (AUC) و سایر شاخصهای آماری مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که مدل DT (AUC=0.89) توانایی پیشبینی بسیار بالایی برای پتانسیل آب زیرزمینی در منطقه مورد مطالعه دارد و معیار ارتفاع به عنوان مهمترین عامل در پیشبینی پتانسیل آب زیرزمینی در این منطقه شناخته شد. نتایج این مطالعه میتواند به عنوان راهنمایی برای تصمیمگیری و برنامهریزی مناسب در استفاده بهینه از منابع آب زیرزمینی مورد استفاده قرار گیرد.
کلیدواژهها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Assessment of machine learning models in GIS for predicting groundwater in semi-arid regions of eastern Iran
نویسندگان [English]
- Mobin Eftekhari 1
- Ali Haji Elyasi 2
- Seyed Ahmad Eslaminezhad 3
1 Ph.D Student, Water Engineering Department, University of Birjand, Birjand, Iran
2 Ph.D. Student, Department of Civil Engineering, College of Engineering, University of Tehran, Tehran, Iran
3 Master's graduate of Tehran university and GIS expert of Gas Company, of South Khorasan Province, Birjand, Iran
چکیده [English]
Predicting groundwater potential is crucial for systematic development and planning of water resources. The main objective of this study is to develop machine learning models including Random Forest (RF), Decision Tree (DT), and Support Vector Machine (SVM) for predicting potential groundwater areas in the Birjand plain. Therefore, for the implementation of this study, geohydrological data related to 37 groundwater wells (including the number and location of wells and groundwater levels) and 17 hydrological, topographical, geological, and environmental criteria were used. Feature selection was performed using Support Vector Machine's least squares method to determine effective criteria for improving the performance of machine learning algorithms. Ultimately, predictive maps of groundwater potential were prepared using DT, RF, and SVM models, and the performance of these models was evaluated using the Area under the Curve (AUC) and other statistical indicators. The results showed that the DT model (AUC=0.89) has very high predictive capability for groundwater potential in the study area, and elevation was identified as the most important factor in predicting groundwater potential in this area. The findings of this study can serve as a guide for decision-making and appropriate planning in the optimal use of groundwater resources.
کلیدواژهها [English]
- Birjand Plain
- Predictive Maps
- Random Forest
- Decision Tree
- Support Vector Machine