آبخوان و قنات

با همکاری انجمن هیدرولیک ایران

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

بررسی تغییرات مکانی و زمانی پارامتر کمی منابع آب زیرزمینی با استفاده از روش میانیابی وزندهی فاصله معکوس (مطالعه موردی: دشت مشهد)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.

2 دانشیارگروه علوم و مهندسی آب و گروه پژوهشی خشکسالی و تغییراقلیم، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.

3 دانشجو دکتری، گروه علوم و مهندسی آب،دانشکده کشاورزی،دانشگاه بیرجند،بیرجند،ایران

10.22077/jaaq.2024.7330.1064

چکیده

مدیریت منابع آب به ویژه آب‌های‌زیرزمینی، در مناطق خـشک و نیمه‌خـشک از اهمیـت خاصـی برخوردار است. عدم شناخت صحیح‌ و بهره‌برداری بی‌رویه در این مناطق خسارت جبران ناپذیر مانند افت شدید و غیرقابل برگشت سطح آب زیرزمینی، کاهش دبی چاه‌ها و قنوات، تغییرات الگوی جریان آب زیرزمینی را به دنبال خواهد داشت. بنابراین هدف این تحقیق بررسی افت سطح آب‌های‌زیرزمینی دشت مشهد که ‌‌به عنوان ‌یکی از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین دشت‌های استان خراسان رضوی می باشد، انتخاب گردید. به منظور انجام این پژوهش آمار۶۲ حلقه چاه مشاهده‌ای در طی دو دوره پنج ساله (۹۵-۱۳۹۰ و ۰۰-۱۳۹۵) مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا داده های آماری جمع آوری و با استفاده ازنرم افزار Excel2017 مرتب سازی شدند و هیدروگراف معرف آبخوان دشت مشهد ترسیم شده است؛ سپس با استفاده از نرم افزار ArcMap10.8 و روش درون یابی IDW نقشه های سطح آب و تراز آب زیرزمینی برای دوره های۱۱ساله و دو دوره پنج ساله اول و دوم، ترسیم شده است. نتایج به دست آمده در این پژوهش نشان می دهد رسیدن به سطح آب زیرزمینی در این آبخوان برای دوره زمانی تعیین شده به طور متوسط در پنج سال اول ۰.۳۶متر و در پنج سال دوم ۰.۳۲ متر افزایش یافته است که بخـش‌هـای مرکـزی، جنوب‌شرقی و شمال‌غربی بیش‌ترین میزان برای رسیدن به سطح آب زیر زمینی را دارند. همچنین هیدروگراف معرف آبخوان مشهد نشان می‌دهد در طی دوره ۱۱ ساله تراز آب زیرزمینی به طور متوسط سالانه ۰.۳۳ متر با کاهش مواجه شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating Spatial and Temporal Changes of Quantitative Parameters of Underground Water Resources Using Inverse Distance Weighting Interpolation Method (Case Study: Mashhad Plain)

نویسندگان [English]

  • Seyede Zahra Hoseini 1
  • Ali Shahidi 2
  • Hannan Hanafi 3

1 Bachelor student, Department of Water Engineering, Faculty of Agriculture, Birjand University,,Birjand, Iran.

2 Associate Professor, Department of Sciences and Water Engineering and Department of Research Group of Drought and Climate Change, Faculty of Agriculture, University of Birjand Birjand, Iran.

3 Ph.D. Student, Department of Sciences and Water Engineering, Faculty of Agriculture, University of Birjand Birjand, Iran.

چکیده [English]

The management of water resources, especially groundwater, is of particular importance in arid and semi-arid regions. Improper understanding and unsustainable exploitation in these areas will result in irreparable damage, such as severe and irreversible groundwater level decline, reduction in well and aqueduct discharge, and changes in the pattern of groundwater flow. Therefore, the aim of this research is to investigate the decline in the groundwater levels of Mashhad Plain, which is selected as one of the most important and largest plains in Khorasan Razavi province. In order to conduct this study, the data from 62 observation wells were examined over a period of five years (2011-2016, 2016-2021). Initially, the statistical data was collected and organized using Excel 2017 software, and the hydrograph representing the aquifer of Mashhad Plain was plotted. Subsequently, using ArcMap 10.8 software and the Inverse Distance Weighting (IDW) method, maps of the groundwater level and water table for an 11-year period and two consecutive five-year periods were generated. The results obtained in this study indicate that the groundwater level in this aquifer has, on average, increased by 0.36 meters in the first five years and 0.32 meters in the second five years for the specified time period. The central, southeast, and northwest parts show the highest increase in reaching the groundwater level. Additionally, the hydrograph representing the Mashhad aquifer shows an average annual decrease of 0.33 meters in groundwater level over the 11-year period.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Groundwater level
  • Mashhad plain aquifer
  • interpolation
  • IDW
مراجع
Ahmadi, S.H., Sedghamiz, A., 2007. Application and evaluation of kriging and cokriging methods on groundwater depth mapping. Environmental Monitoring and Assessment, Vol. 138, pp.357–368.
Akbar Baghvand, Ali Vosoogh , Saeed Givehchi, Ali Daryabeigi Zand, (2016). Ground Water Modeling to Estimate Nitrate Dispersion in Critical Aquifers (A Case Study: Mashhad City), Journal of Environmental Sciences and Technology, 17(4), 1-22.
Ali Azareh, Elham Rafiei Sardoii, Ali Akbar Nazari Samani, Reyhaneh Masoudi, Hassan Khosravi, (2014). Study on Spatial and Temporal Variations of Groundwater Level in Garmsar Plain, Desert Management, 2(3), 11-20.
Bebran, S. and Honarbakhsh, N., 2014. Critical water situation in the world and Iran, Journal of Strategy. 16(48), 193-212.
Beizaei, A., & Mohammadi, H. (2003). Investigating the recent drought effects on groundwater resources in the Nishabour plain. Master's thesis, Department of Geography, University of Tehran.
Haddad, A. and Khorasani, E., 2019. Groundwater level changes effect on the subsidence in Semnan plain. Geosciences Journal. 28(112), 181-190. (In Persian with English abstract).
Kelin, H., Huang, Y., Li, H., Li, B., Chen, D. Robert, E.W., 2005. Spatial variability of shallow groundwater level, electrical conductivity and nitrate concentration, and risk assessment of nitrate contamination in North China Plain. Environment International, Vol. 31, pp. 893-903.
Khoshhal, J., Ghayour, H. and Moradi, M., 2017. The effect of drought on groundwater in the water basin Dehgolan- Kurdistan. Natural Geography Research. 44(79), 19-36. (In Persian with English abstract).
Akbari, M.R. Jarge, H. Madani Sadat, (2010). Assessment of decreasing of groundwater-table using Geographic Information System (GIS) (Case study: Mashhad Plain Aquifer), Water and Soil Conservation, 16(4), 63.
Mohamadis., Salajegheha., Mahdavim., Bagheri, R, (2012). An ivestigation on spatial and temporal variations of groundwater level in Kerman plain using suitable geostatistical method (During a 10-year period), Iranian Journal of Range and Desert Research, 19(1), 60.
rahimi M, solaimani K. Remote Sensing and GIS Based Assessment Groundwater Potential Zones Mapping Using Multi-Criteria Decision Making Technique. jwmseir 2017; 10 (35) :27-38
Shahid, S. and Hazarika, M.K. (2009). Groundwater drought in the northwestern districts of Bangladesh. Water Resource Management, 24: 1989-2006.
Souza, E.V. and Silva, M.A., 2014. Management system for improving the efficiency of use water systems water supply. 12th International Conference on Computing and Control for the Water Industry, HAGAPLAN, Sao Paulo – SP, Brazil. 70, 458 – 466.
Taghizadeh-Mehrjardi, R., Zareian-Jahromi, M., Mahmodi, Sh., & Heidari, A. (2008). Spatial distribution of groundwater quality with geostatistics (Case Study: Yazd-Ardakan Plain). World Appl. Sci. J. 4(1), 9-17.
Zangeneh Asadi, M. A., & Shafiei, N. (2017). Simultaneous investigation of drought and groundwater depletion in the Noorabad Mamassani plain using GIS. Second Iran Hydrology Conference, 1-15.
آبخوان و قنات
دوره 4، شماره 2 - شماره پیاپی 7
اسفند 1402
صفحه 103-114
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار