نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• نفیسه ایزدی ¹
• عباس خاشعی سیوکی ²
• محسن پوررضا بیلندی ³
• رضا هاشمی ⁴

¹ گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

² دانشیار دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند

³ دانشیار، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

⁴ دانشگاه بیرجند داشکده کشاورزی

چکیده

امروزه یکی از مشکلات آب آشامیدنی حاصل از آب زیرزمینی، کیفیت آن است. بسیاری از مواد حل شده در آب نامطلوب هستند. مواد معدنی، گازها و موادآلی حل شده در آب ممکن است موجب بروز رنگ، طعم و بوی نامطلوب شوند. برخی از ترکیبات شیمیایی ممکن است سمی‌ باشند و برخی از اجزای آلی محلول به اثبات رسیده است که سرطان‌زا هستند. البته باید توجه داشت که تمامی مواد محلول در آب نامطلوب نیستند، اما میزان مواد محلول مطلوب در آب بسیار اندک است. در این مطالعه کیفیت آب آبخوان دشت بیرجند با استفاده از شاخصی به نام شاخص آلودگی آب­‌های زیرزمینی (PIG) سنجیده می‌­شود. این شاخص، کیفیت آب­‌های زیرزمینی را از نظر شیمیایی مورد ارزیابی قرار می­‌دهد.  شاخص PIG غلظت اندازه­‌گیری شده در نمونه­‌های آب را با توجه به حد مجاز در استانداردهای آب آشامیدنی جهانی (WHO) کمّی می­‌کند. بدین منظور نقشه­‌های پهنه­‌بندی پارامترهای شیمیایی موثر در شاخص PIG  شامل کلر، سدیم، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، TDS، pH، بی‌کربنات، سولفات با استفاده از نرم افزار Arc GIS(10.3) تهیه شد؛ سپس محاسبات شاخص PIG در نرم افزار GIS انجام و نقشه شاخص آلودگی آب­‌های زیرزمینی رسم شد. طبق طبقه‌­بندی 25/43 درصد از کل مساحت آبخوان دارای آلودگی کم و ناچیز، 9/47 درصد از مناطق دارای آلودگی متوسط ، 22/8 درصد آبخوان دارای آلودگی زیاد و 63/0 درصد دارای آلودگی بسیارزیاد است. این مطلب نشان می‌‏دهد آلودگی آبخوان دشت بیرجند به عناصر شیمیایی متوسط بوده و عدم رعایت مصرف بهینه از آب‌‏های زیرزمینی می‏‌تواند سبب افزایش آلودگی در آبخوان شود.

کلیدواژه‌ها

• شاخص PIG
• استاندارد WHO
• آبخوان بیرجند
• پارامترهای شیمیایی

عنوان مقاله [English]

Evaluation of chemical pollution of Birjand plain aquifer using groundwater pollution index (PIG)

نویسندگان [English]

• Nafise Izadi ¹
• abbas khasheiSiuki ²
• Mohsen Pourreza bilondi ³
• Reza Hashemi ⁴

¹ Department of Water Science and Engineering, Faculty of Agriculture, Birjand University, Birjand, Iran

²

³ Assoc. Professor, Department of Water Science and Engineering, Faculty of Agriculture, University of Birjand, Birjand, Iran

⁴ Birjand University, Faculty of Agriculture

چکیده [English]

Today, one of the problems with drinking water from groundwater is its quality. Many substances dissolved in water are undesirable. Minerals, gases, and organic matter dissolved in water can cause unpleasant colors, tastes, and odors. Some chemical compounds may be toxic, and some soluble organic components have been shown to be carcinogenic. Of course, it should be noted that not all water-soluble substances are undesirable, but the amount of desirable water-soluble substances is very small. In this study, the water quality of Birjand plain aquifer is measured using an indicator called groundwater pollution index (PIG). This index evaluates the quality of groundwater chemically. The PIG index quantifies the concentration measured in water samples according to the limit in the World Drinking Water Standards (WHO). For this purpose, zoning maps of chemical parameters affecting the PIG index including chlorine, sodium, potassium, calcium, magnesium, TDS, pH, bicarbonate, sulfate were prepared using Arc GIS software (10.3); Then PIG index calculations were performed in GIS software and groundwater pollution index map was drawn.According to the classification, 43.25% of the total aquifer area is low and insignificant pollution, 47.9% of the areas are moderately polluted, 8.22% of the aquifer is highly polluted and 0.63% is highly polluted. This indicates that the pollution of the aquifer of Birjand plain is moderate to chemical elements and failure to observe the optimal use of groundwater can increase pollution in the aquifer.

کلیدواژه‌ها [English]

• PIG Index
• (WHO) Standard
• Birjand Aquifer
• Chemical Parameters